ปฏิวัติ 24 มิถุนายน 2475
พระราชกรณียกิจของรัชกาลที่ 5พ.ศ. 2429 มีเจ้านายและขุนนางรวม 11 คน ซึ่งล้วนแต่เคยออกไปศึกษาหรือมีประสบการณ์ในประเทศแถบยุโรป ได้ร่วมกันยื่นบันทึกถวายความเห็นเป็นลายลักษณ์อักษร โดยมีสาระสำคัญ คือ มีความจำเป็นที่จะต้องเปลี่ยนแปลงการปกครองให้ไทยเรามีระบอบรัฐธรรมนูญ และควรจะมีการปกครองโดยความรับผิดชอบรวมของคณะเสนาบดีคือ คาบิเนต ( Cabinet) ซึ่งมีเอกอัครมหาเสนาบดี ( Prime Minister) เป็นประธาน 5 ทรงตอบบันทึกนั้นว่า พระองค์ไม่เคยคิดที่จะหวงแหนอำนาจไว้เลย แต่ก็ติดขัดที่สถานการณ์ขณะนั้นยังไม่เหมาะสม เพราะขาดคนมีความรู้ความสามารถและความกล้าที่จะทำหน้าที่กลุ่มนิติบัญญัติเพื่อถ่วงอุงอำนาจกับอำนาจบริหารที่พระองค์ใช้อยู่ 5 ที่ได้รับการวิเคราะห์ว่า ทรงสนับสนุนการปกครองระบอบอประชาธิปไตย ได้แก่ การเลิกทาส การปฏิรูปการบริหารราชการ และการสนับสนุนการศึกษา 6 กับประชาธิปไตย 6 ได้ทรงตั้งเมืองสมมุติ “ ดุสิตธานี ” ขึ้น เพื่อจำลองรูปแบบการปกครองระบอบประชาธิปไตย โดยโปรดให้มีธรรมนูญการปกครอง, มีพรรคการเมือง 2 พรรค, มีการเลือกตั้งนัคราภิบาลหรือนายกเทศมนตรี (ตำแหน่งผู้ปกครอง), มีสภาการเมือง และมีการออกหนังสือพิมพ์วิพากษ์วิจารณ์และเสนอข่าว . 6 ไม่ได้ตั้งใจก่อตั้งรูปการปกครองแบบประชาธิปไตยอย่างจริงจัง 6 ได้ทรงเคยแสดงความคิดว่า พระองค์นิยมระบบรัฐธรรมนูญ แต่ยะงทรงไม่พระราชทานพระเสนาบดีที่ปรึกษาราชการทั้งชาวอังกฤษและอเมริกาทัดทานไว้ เนื่องจากเห็นว่าประชาชนส่วนใหญ่ยังขาดการศึกษา ไม่สามารถจะใช้วิจารณญาณในการเลือกตั้งผู้แทนราชฎรที่ดีได้
รัชกาลที่
รัชกาลที่ 6
กล่าวกันว่า ดุสิตธานีเป็นความพยายามปลูกฟังหรือฝึกหัดการปกครองระบบรัฐสภา แต่ก็มีผู้วิจารณ์ว่า เป็นเพียงการละเล่นของ
รัชกาลที่ 6
